Wanneer er door een grafisch ontwerper een logo of huisstijl tot stand wordt gebracht dan verleent de ontwerper een stilzwijgende licentie aan de opdrachtgever. Aan die licentie wordt in de meeste gevallen geen beperking opgelegd, maar de vraag blijft: wat is de reikwijdte van een dergelijke (stilzwijgende) licentie? In dit artikel (de auteurswetgeving voor creatievelingen) zoomen we dieper in op de auteurswet m.b.t. de creatieve ontwerper van een logo en huisstijl.
De totstandkoming van het logo
Het doel van het logo is om de herkenbaarheid van een bedrijf te positioneren. Op basis van de wensen van de klant, ontwerpt de ontwerper een logo. Het logo dient door de opdrachtgever gebruikt te worden voor het doel waarvoor deze tot stand werd gebracht. Wanneer een ontwerper een logo ontwerpt en deze aan de opdrachtgever aanlevert, dan stopt de ‘zogenaamde’ werkrelatie tussen ontwerper en opdrachtgever. Toch steken vaak problemen de kop op wanneer het logo te pas of te onpas wordt gebruikt en aangepast, zonder toestemming van de ontwerper. Concreet betekent dit dat de opdrachtgever, aan de ontwerper toestemming moet vragen om het logo te mogen veranderen of te gebruiken voor andere doeleindes waarvoor deze ontworpen is.
In deze gevallen dient de opdrachtgever géén toestemming te vragen:
- de weergave van het logo op een website
- de weergave van het logo op briefpapier en visitekaartjes
- het aanpassen van de logokleuren (in beperkte mate)
- voor het gebruik van sociale media campagnes
- het gebruik op overig drukwerk die een onderdeel vormt van de huisstijl (flyers, posters, mappen, bedankkaartjes, verzendstickers, etc…)
In deze gevallen dient de opdrachtgever wél toestemming te vragen:
- het logo in gewijzigde vorm gebruiken om winsten te genereren
- het logo gebruiken voor een dochter- of zusteronderneming
- aanpassingen laten aanbrengen door een ander ontwerpbureau
Het gebruik van een logo om winsten te genereren
Wanneer een opdrachtgever het logo gebruikt om bijvoorbeeld op mokken te laten bedrukken, en deze te koop aan te bieden (merchandise), dan dient de opdrachtgever toestemming te vragen aan de ontwerper. De opdrachtgever mag enkel deze handeling uitvoeren als hij een reëel bedrag heeft betaald voor het logo. In dat geval heeft de opdrachtgever het recht om het logo voor verkoop (merchandise) aan te bieden. Let wel op: reële bedragen kunnen oplopen van honderden, tot zelfs duizenden euro’s. Het is daarom belangrijk voor opdrachtgevers om altijd toestemming te vragen zodat discussies uitgesloten blijven.
Het logo veranderen
Stel je voor: je ontwerpt een logo voor €300 en achteraf kom je erachter dan je opdrachtgever het logo (aangepast of in zijn oorspronkelijke vorm) op T-shirts, petten, notitieboekjes, etc… heef geplaatst en deze te koop aanbiedt.
Een logo mag niet zonder toestemming van de originele ontwerper veranderd of aangepast worden. Dit doet inbreuk op de oorspronkelijke creatie van de ontwerper (morele rechten). Indien de opdrachtgever het logo wil aanpassen, veranderen of nieuwe toepassingen tot stand wil brengen, dan dient hij een schriftelijke toestemming aan de ontwerper voor te leggen. De ontwerper zal op dat moment een eventuele licentie neerschrijven en de reikwijdte ondubbelzinnig op papier zetten. Hier kunnen eventuele kosten aan verbonden zijn die iedere ontwerper voor zichzelf vaststelt.
Dit vind je wellicht ook interessant
Start je eigen bedrijf: het marktonderzoek
Google mijn bedrijf: de kracht van lokale SEO
